مدرنیته و بحران هویت معاصر؛ بر مبنای آرای داریوش شایگان
نویسندگان
چکیده مقاله:
داریوش شایگان، در کنار اندیشمندانی چون سید احمد فردید، جلال آل احمد و علی شریعتی، از برجستهترین اندیشمندان پنج دهۀ اخیر ایران محسوب میشود. از مباحث کانونی و محوری در آثار این اندیشمندان، پرداختن به مسئلۀ هویت و هویت ایرانی، در مواجهه با چالشهای پیش روی در جهان مدرن است. این مقاله در پی پاسخگویی به این سوال است که «داریوش شایگان چه رویکردی را در خصوص بحران هویت جهان معاصر پی میگیرد؟» ایدۀ مقاله این است که وی در کنار تاکید بر حفظ هویت اصیل و ناب، به رَد و طرد یکجانبۀ غرب دست نمیزند و لزوم شناخت و آگاهی نسبت به ریشهها و محرّکهای غرب مدرن را مطرح میکند و یکی از منسجمترین و فلسفیترین پاسخها را در خصوص بحران هویت ارائه میدهد. بدین ترتیب نقد همزمان سنت «جهانبینی شرقی» و تجدّد «جهانبینی غربی» و تلاش برای درانداختن طرحی نو، مهمترین ویژگی آثار و آرای شایگان میباشد که در این مقاله بدان پرداخته شده است.
منابع مشابه
پروبلماتیک هویت ایرانی در اندیشه داریوش شایگان
یکی از مسائلی که در تحلیل هویت در ایران همواره مورد توجه قرار گرفته است نحوه مواجهه روشنفکران با آن است. در میان گفتمان های روشنفکری ایران، داریوش شایگان همواره با گشودگی و انفتاح با مکاتب گوناگون و موضوعات مختلف از جمله "هویت ایرانی" مواجه میشود: چه آنجا که در "ادیان و مکتبهای فلسفی هند" از «حسن تفاهم» میان فرهنگها سخن به میان میآید چه هنگامی که در "آسیا در برابر غرب" از ...
متن کاملمقایسه تطبیقی بحران هویت میان ایران و غرب (با تاکید بر آرای داریوش شایگان و هربرت مارکوزه)
هویت به معنای چیستی و کیستی انسان،به عبارتی انسان بدون هویت،معنا ندارد.هویت را مجموعه عناصری از شخصیت فرد تشکیل میدهند که به او امکان میدهد تا موضع خود را نسبت به جهان و دیگران مشخص کند.فرد صاحب هویت،تصویری خاص و روشن از خود و جامعه و مسائل اطراف خود دارد.هویت پدیده ای ساکن نیست،بلکه سیال بودن و چند لایه بودن از ویژگیهای هویت است و همین سیال بودن در عین حال که سبب پویایی هویت میشود در عین حال آ...
15 صفحه اولایران فرهنگی در اندیشههای داریوش شایگان
در میان گفتمانهای روشنفکری ایران، داریوش شایگان را به استناد آرای او «فیلسوف فرهنگ» مینامند. شایگان همواره بحث «ایران فرهنگی» را در نظر داشته است: چه آنجا که در «هندوئیسم و تصوف» به قیاس ظرفیتها و امکانات ایران فرهنگی برای تأثیرگذاری بر فرهنگ و آیین هندو و عناصر بینافرهنگی میپردازد، (آنچه میتوان از آن به عنوان ایرانِ شرق یاد کرد) چه هنگامی که در «آسیا در برابر غرب» از هجوم دیگری و فرهنگی بی...
متن کاملبحران هویت در عراق معاصر: واکاوی علل و زمینه ها
بسیاری ازدولتها خصوصا در جهان سوم با مساله شکل نگرفتن هویت جمعی در قلمرو سیاسی خود مواجه هستند. تکوین یک شعور مشترک بین اعضای این دولتها که با آن خود را از دولتهای دیگر تمییز دهند به تاخیر افتاده است؛ شکل نگرفتن هویت جمعی برای سامان سیاسی دولتها به حدی مهم است که از آن به عنوان یکی از مهمترین زمینههای ایجاد بحران برای دولتها یاد میشود. عراق از زمان شکلگیری در 1921م تا امروزه یکی از کش...
متن کاملعلت کاویِ بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران
«بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران» موضوعی است که تاکنون، تألیفات متعددی پیرامون آن نگاشته شده است. اغلب آنها به تحلیل کالبدیِ مصادیق این مسئله پرداخته اند اما این مهم، مسئلهای نیست که تحلیل و ریشهیابیِ آن را بتوان در حوزههای کالبدی-فضاییِ صرف ژرفکاوی نمود. پرسشی که شاکله اصلی این پژوهش را شکل می-دهد این است که «منشأ بروز بحران هویت در معماری و شهرسازی معاصر ایران چیست؟». برای پاسخگو...
متن کاملبحران هویت؛ بستر فکری افراطگرایی (سلفیهی جهادی) معاصر
در این پژوهش به بررسی زمینهی فکری افراطگرایی معاصر در جهان عرب پرداختهایم که در قالب جریان سلفیهی جهادی ظهور یافته و مبنای اعمال خشونتآمیز سازمانهایی مانند داعش و القاعده شده است. روش این پژوهش، توصیفی-تحلیلی است. یافتهها نشان میدهند الغای خلافت عثمانی در 1924میلادی بهمثابه مهمترین زمینهی گسست هویتی در بین اسلامگرایان معاصر عرب عمل کرده است؛ در این میان، پروژههای احیای خلافت نیز ع...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 13 شماره 3
صفحات 157- 183
تاریخ انتشار 2018-09-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023